Historia spółki od 2001 roku
1. 2001-2007: SPÓŁKA Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ W GRUPIE PKP
W dniu 1 lipca 2001 roku samodzielną działalność gospodarczą rozpoczęło przedsiębiorstwo o zupełnie nowej formie organizacyjnej: PKP Warszawska Kolej Dojazdowa Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością – będące w ramach ustawy o restrukturyzacji Polskich Kolei Państwowych częścią nowo powstałej Grupy PKP. Pierwszym Prezesem Zarządu PKP WKD Sp. z o.o. mianowana została Halina Sekita. Członkami Zarządu zostali: Grzegorz Dymecki, dyrektor ds. technicznych oraz Jolanta Dałek, dyrektor ds. ekonomiczno-finansowych. Spółka zaraz po utworzeniu wystąpiła do ministra transportu o udzielenie koncesji (licencji) na przewóz osób i towarów. Zakres i ilość licencji, o które mogły się ubiegać firmy regulowało ogłoszenie nr 1 Ministra Transportu z 27 stycznia 2001 roku. Licencje na wykonywanie przewozów kolejowych osób (WPO/043/2004) oraz rzeczy (WPR/042/2004) Spółka otrzymała 27 lutego 2004 roku.
Zarząd WKD natychmiast podjął radykalne działania w kierunku wprowadzenia nowej jakości usług: drogą konkursu wprowadzono nowe logo oraz barwy Spółki, czerwono-niebieskie. Od 1 listopada 2001 roku pasażerom pociągów umożliwiono zakup biletów jednorazowych u maszynistów (za dodatkową opłatą). Nowy system identyfikacji wizualnej pojawił się na taborze, wiatach oraz ławkach przystankowych. W dniu 6 stycznia 2002 roku wszedł w życie nowy rozkład jazdy pociągów, a wraz z nim dodatkowe kursy na najbardziej popularnym odcinku pomiędzy Komorowem i Warszawą.
W dziedzinie bezpieczeństwa podróżnych podjęto współpracę z lokalnymi samorządami, czego pierwszym efektem było sfinansowanie zakupu i montażu przez władze Grodziska Mazowieckiego kamer monitorujących teren stacji końcowej przy ul. Radońskiej. W następnej kolejności monitoring pojawił się na terenie elektrowozowni. Współpraca z samorządami zawiązała się również na polu porządkowania otoczenia przystanków wzdłuż linii, np. na wiatach poza logotypem WKD umieszczono także herby gmin; wzdłuż peronów i skarp zasadzono nowe krzewy. Grodziski samorząd pomógł wyremontować przystanek przy ul. Radońskiej wraz z dojściem do siedziby Spółki, a także sfinansował przeszkloną wiatę dla zabytkowego wagonu EN80-16s na terenie elektrowozowni.
1 lutego 2002 roku wprowadzono bilety strefowe, których cenę uzależniono od czasu przejazdu. Dotychczas obowiązująca opłata niezależna od ilości przystanków, pozostała tylko dla najkrótszej strefy. Mimo początkowego spadku, od 2002 roku liczba pasażerów stopniowo wzrasta. Wprowadzenie nowych stref w zależności od czasu przejazdu dotyczyło jedynie biletów jednorazowych, natomiast ceny biletów okresowych nadal ustalano według odległości i w przeważającej części pozostały one bez zmian. W związku z nowym systemem biletowym zainstalowano w pociągach nowe elektroniczne kasowniki, których producentem były Kolejowe Zakłady Łączności Sp. z o.o. z Bydgoszczy. Ponadto znacznie rozszerzono ajencyjną sieć punktów sprzedaży biletów oraz uszczelniono system ich kontroli.
W 2002 roku przypadła 75. rocznica uruchomienia linii EKD. Z tej okazji na terenie elektrowozowni w Grodzisku Mazowieckim reaktywowano Izbę Tradycji EKD/WKD (dotychczas pamiątki mieściły się w niewielkich pomieszczeniach w Podkowie Leśnej oraz w Muzeum Kolejnictwa w Warszawie). W specjalnie do tego celu przystosowanym budynku pojawiły się nowe ekspozycje, uzupełniane na bieżąco w kolejnych latach prywatnymi zbiorami. Od 21 września 2008 roku Izba Tradycji nosi imię Tadeusza Gawrońskiego, długoletniego pracownika WKD oraz współzałożyciela działającego przy Izbie Klubu Miłośników EKD/WKD.
Zgodnie z określonym harmonogramem przekształceń WKD, kolejnym etapem po utworzeniu samodzielnej spółki miała być jej sprzedaż. Wybrana przez PKP S.A. firma doradcza do końca 2002 roku miała zaproponować koncepcję prywatyzacji. Warto zwrócić uwagę, ze w rzeczonym okresie rentowność przedsiębiorstwa zbliżała się do 100% (w 2003 roku, przy 80% w 2002 roku). Konsultanci zaproponowali prywatyzację poprzez sprzedaż prywatnemu operatorowi. Pojawiły się wówczas obawy, iż czysto komercyjne podejście takiego właściciela spowoduje likwidację wszystkich nierentownych kursów, ale potrzebnych z punktu widzenia interesu społecznego (nocnych i w dni wolne). Władze samorządowe od początku jednak opowiadały się za nieodpłatnym bądź symbolicznym przekazaniem majątku WKD specjalnie powołanemu w tym celu związkowi komunalnemu. W wyniku przeprowadzonego przez PKP S.A. postępowania najpoważniejsze oferty złożyli: „Polski Express” – operator na rynku krajowych dalekobieżnych połączeń autobusowych oraz Konsorcjum Samorządowe. Nowy inwestor miał zobowiązać się do poniesienia nakładów na nowy tabor, modernizację i rozbudowę infrastruktury oraz nowe technologie w zarządzaniu, obsłudze i sprzedaży usług.
Urząd Marszałkowski Województwa Mazowieckiego chcąc wzmocnić pozycję samorządów w prowadzonych negocjacjach przekazał Spółce w dniu 29 sierpnia 2004 roku w użytkowanie zakupiony z własnych środków nowoczesny, elektryczny zespół trakcyjny serii EN95 (oznaczenie fabryczne 13WE).
Ostatecznie przetarg ogłoszony przez PKP S.A. na sprzedaż udziałów Spółki PKP WKD Sp. z o.o. wygrało Konsorcjum Samorządowe. W skład Konsorcjum wchodziły: Samorząd Województwa Mazowieckiego, Urząd Miasta Stołecznego Warszawy oraz sześć gmin leżących na trasie WKD. W myśl tego 29 grudnia 2004 roku parafowano projekt umowy pomiędzy PKP S.A. a Konsorcjum w sprawie zbycia wszystkich posiadanych w spółce udziałów. Podpisanie umowy sprzedaży udziałów przez wszystkie zainteresowane strony nastąpiło 30 września 2005 roku. Przeniesienie udziałów na kupujących miało nastąpić po spełnieniu określonych warunków zawieszających, co ostatecznie miało miejsce 27 września 2007 roku. 100% udziałów spółki WKD zostało podzielone pomiędzy Samorząd Województwa Mazowieckiego, który objął łącznie 73% udziałów (dodatkowo przejmując wcześniejsze zobowiązania m.st. Warszawy) oraz 6 gmin wzdłuż linii – pozostałe 27%. Od tego momentu liczba właścicieli spółki pozostaje bez zmian, natomiast w związku z sukcesywnym podnoszeniem kapitału zakładowego przedsiębiorstwa i obejmowanymi tą drogą nowymi udziałami Samorząd Województwa Mazowieckiego dysponuje już ich łączną liczbą dochodzącą do niemal 98% (w ramach objęcia dodatkowych udziałów w dniu 20 listopada 2007 roku Samorząd Województwa Mazowieckiego wniósł aportem do spółki pojazd EN95-01).
2. OD 2007: SPÓŁKA SAMORZĄDOWA
Warszawska Kolej Dojazdowa od momentu rozpoczęcia działalności jako samodzielny podmiot w 2001 roku, wzmocniony istotnie w 2007 roku, dzięki przejęciu przez nowego właściciela stara się aktywnie działać na rzecz społeczności zamieszkujących rejon, który obsługuje, a także kształtować wizerunek przedsiębiorstwa rozwijającego się i dbającego o interesy pracowników i klientów. W pierwszym dziesięcioleciu funkcjonowania spółki zapoczątkowano realizację wielokierunkowego programu naprawy i modernizacji infrastruktury. Spółka jest również otwarta na nowe rozwiązania w zakresie współpracy z innymi operatorami bądź organizatorami przewozów – od dnia 15 stycznia 2007 roku obowiązuje porozumienie o wspólnym bilecie ZTM-KM-WKD umożliwiające podróżowanie na określonym odcinku z ważnymi biletami krótko- i długookresowymi emitowanymi przez Zarząd Transportu Miejskiego w Warszawie. Gwarancje udzielane przez samorząd jako właściciela WKD pozwoliły na podjęcie kolejnych działań inwestycyjnych na znacznie szerszą skalę, kluczowych dla jej dalszego funkcjonowania, wśród których na pierwsze miejsce wysunęło się pozyskanie nowego taboru.
Bezpośrednim następstwem wyjścia Warszawskiej Kolei Dojazdowej z Grupy PKP i przejęcia przez samorządy lokalne była zmiana z dniem 13 sierpnia 2008 roku nazwy przedsiębiorstwa na „Warszawska Kolej Dojazdowa sp. z o.o.” (bez dotychczasowego skrótu „PKP”).
Wzrastająca systematycznie liczba przewożonych pasażerów i uzyskiwane z tego tytułu wyższe przychody, a także ścisła współpraca z lokalnymi samorządami pozwala w sposób stabilny planować dalszy rozwój. Dzięki podpisanej w dniu 19 maja 2009 roku wieloletniej umowie ramowej na finansowanie kolejowych przewozów pasażerskich podjęto liczne przedsięwzięcia modernizacyjne w dziedzinie taboru oraz infrastruktury kolejowej. Ilość pasażerów przewiezionych w ciągu 15 lat wzrosła od 6,1 mln w 2003 roku do ponad 8,5 mln w 2018 roku. Struktura przewozów według badań z 2006 roku prezentuje się następująco: dojazdy do pracy stanowią 39% wszystkich podróży, dojazdy do szkół – 14%, rekreacyjne – 19%, zaś pozostałe – 28%.
W dniu 29 czerwca 2011 roku spółka WKD z okazji jubileuszu 10-lecia istnienia jako samodzielny podmiot otrzymała Dyplom Uznania przyznany przez Marszałka Województwa Mazowieckiego.
W latach 2009-2012 zrealizowano kluczowy dla dalszego funkcjonowania Spółki projekt związany z zakupem nowego taboru kolejowego, mającego całkowicie zastąpić eksploatowane od 1972 roku elektryczne zespoły trakcyjne starej generacji, serii EN94. Postępowanie przetargowe na dostawę 14 szt. nowych elektrycznych zespołów trakcyjnych ogłoszone w dniu 5 listopada 2009 roku zakończyło się w dniu 19 stycznia 2010 roku zwycięstwem przedsiębiorstwa „Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz S.A.”. Umowę ze zwycięskim wykonawcą podpisano w dniu 26 marca 2010 roku. Dnia 7 grudnia 2011 roku do siedziby Spółki został dostarczony pierwszy z pojazdów zupełnie nowej generacji – serii EN97 (oznaczenie fabryczne 33WE), który 12 stycznia 2012 roku rozpoczął eksploatację obserwowaną z ruchu pasażerskim, a do regularnego ruchu został włączony w dniu 17 lutego 2012 roku. Dostawy wszystkich zakupionych pojazdów zakończyły się wraz z upływem września 2012 roku.
Przedsięwzięcie dotyczące zakupu 14 szt. nowych zespołów trakcyjnych zostało objęte współfinansowaniem ze środków Unii Europejskiej – Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego (RPO WM) 2007-2013. W dniu 14 października 2010 roku Spółka złożyła wniosek o umieszczenie projektu zakupu nowego taboru w Indykatywnym Wykazie Indywidualnych Projektów Kluczowych RPO WM. Decyzją Zarządu Województwa Mazowieckiego, w dniu 15 lutego 2011 roku projekt został wpisany na listę podstawową powyższego Wykazu, co umożliwiło podpisanie w dniu 4 maja 2011 roku pre-umowy w zakresie realizacji przedsięwzięcia. Umowę o dofinansowanie projektu po przeprowadzeniu pełnej procedury złożenia oraz oceny wniosku podpisano w dniu 12 lipca 2012 roku. Unijne dofinansowanie wyniosło 109,6 mln zł i stanowiło 50% wydatków kwalifikowalnych projektu. Projekt został zakończony 19 września 2013 roku.
Zakładając konieczność znacznego polepszenia oferty przewozowej – m.in. poprzez uruchomienie nowych pociągów w rozkładzie jazdy – w latach 2014-2016 zrealizowano projekt obejmujący pozyskanie kolejnych 6 sztuk taboru. Projekt zakładający zakup kolejnych pojazdów wraz z budową systemu informacji pasażerskiej i monitoringu na wszystkich stacjach i przystankach linii WKD, a ponadto modernizacją najbardziej obciązonych szlaków linii kolejowej WKD pomiędzy Warszawą przez Komorów i Podkowę Leśną do Milanówka o łącznej długości 25 km i zabudową nowoczesnych urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa na 16 przejazdach kolejopwych został zrealizowany w ramach Szwajcarsko-Polskiego Programu Współpracy. Wniosek aplikacyjny Spółka złożyła w dniu 20 marca 2009 roku. Po ocenie wniosku oraz przygotowaniu kompletnej propozycji realizacji przedsięwzięcia możliwe stało się podpisanie umowy w sprawie jego realizacji, co miało miejsce w dniu 26 czerwca 2012 roku. Współfinansowanie strony szwajcarskiej wyniosło ok. 76 mln zł i stanowiło 57% wydatków kwalifikowalnych projektu. Wszystkie zadania w ramach projektu zakończono w dniu 31 maja 2017 roku.
Najważniejszym przedsięwzięciem w dziedzinie infrastruktury, zrealizowanym w latach 2012-2016 była przebudowa układu zasilania sieci trakcyjnej wraz z podwyższeniem napięcia z dotychczasowych 600V do 3000V prądu stałego. Istotą tego zadania była przebudowa podstacji trakcyjnych, obejmująca całkowitą wymianę urządzeń elektrycznych. W miejsce dotychczas wykorzystywanych 7 podstacji trakcyjnych (w tym 6 należących do WKD i jednej zewnętrznej) oraz jednej kabiny sekcyjnej do zapewnienia odpowiedniej mocy zasilania dla linii wystarczą 3 podstacje: w Grodzisku Mazowieckim, Pruszkowie oraz przy stacji Warszawa Zachodnia. Zmiana napięcia zasilania w sieci trakcyjnej na linii WKD została przeprowadzona w nocy z 27 na 28 maja 2016 roku i odbyła się bez przeszkód.
W uzupełnieniu do powyższej inwestycji przeprowadzono prace modernizacyjne linii średniego napięcia 15 kV zasilającej podstacje trakcyjne.
Wszystkie wymienione przedsięwzięcia inwestycyjne nie byłyby możliwe do zrealizowania w tak szerokim zakresie bez gwarancji udzielonych przez Samorząd Województwa Mazowieckiego za pośrednictwem zawartej 15-letniej umowy ramowej, która stanowi pewne i stabilne zabezpieczenie dla zaciąganych zobowiązań finansowych m.in. na pokrycie wkładu własnego dla inwestycji współfinansowanych z zewnętrznych źródeł wsparcia. Istotna część podjętych inwestycji w zakresie taboru oraz modernizacji i rozbudowy infrastruktury kolejowej oprócz udziału zewnętrznych środków pomocowych (unijnych oraz szwajcarskich) została sfinansowana z wykorzystaniem kredytu długoterminowego udzielonego spółce WKD przez Europejski Bank Inwestycyjny.
Do innych działań inwestycyjnych, równie istotnych dla prowadzonej przez spółkę działalności zaliczyć należy: budowę linii światłowodowej wzdłuż torowiska WKD, kontynuację modernizacji nawierzchni peronowych oraz budowę kolejnych parkingów w systemie „Parkuj i Jedź” (przy ścisłej współpracy z lokalnymi samorządami).
W ciągu 2016 roku Spółka WKD rozpoczęła wykonywanie we własnym zakresie, z wykorzystaniem własnego personelu oraz zaplecza technicznego, napraw eksploatowanych pojazdów kolejowych na poziomie utrzymania P4 (naprawy rewizyjne).
Poza zamierzeniami obejmującymi znaczące inwestycje w nowy tabor oraz nową bądź modernizowaną infrastrukturę kolejową, mającymi na celu utrzymanie jej właściwych parametrów w zakresie możliwości prowadzenia przewozów pasażerskich o odpowiedniej intensywności i sprawności, a także o najwyższym komforcie i bezpieczeństwie, spółka WKD dąży do osiągnięcia jak najmocniejszej pozycji na rynku kolejowych przewozów pasażerskich w aglomeracji warszawskiej. Współpracując ściśle z Samorządem Województwa Mazowieckiego będzie nieustannie dążyć do wzrostu własnej konkurencyjności poprzez kształtowanie jak najbogatszej oferty przewozowej – tak w odniesieniu do sukcesywnie zwiększanej oferty przewozowej w wymiarze ilościowym i jakościowym, jak i sprostaniu rosnącym wymaganiom pasażerów.
Działając na rzecz realizacji wspomnianych celów, WKD jako jedna ze spółek stanowiących własność jednostek samorządowych, w dniu 13 czerwca 2016 roku podpisała porozumienie w sprawie powołania Związku Samorządowych Przewoźników Kolejowych, który będzie stanowić podstawę dla wymiany doświadczeń, współpracy oraz kształtowania jak najlepszych warunków dla rozwoju kolei. Ponadto podpisano „Deklarację w sprawie rozwoju kultury bezpieczeństwa transportu kolejowego”, w której zobowiązano się m.in. do przestrzegania postanowień dotyczących traktowania bezpieczeństwa systemu kolejowego jako priorytetu oraz wprowadzono certyfikowany system zarządzania jakością dla procesów związanych z planowaniem i realizacją usług aglomeracyjnych przewozów pasażerskich.
Zrealizowane od początku rozpoczęcia samodzielnej działalności gospodarczej przez WKD działania stanowią jeden z etapów kompleksowej modernizacji systemu komunikacji transportu szynowego, stanowiącej jeden z kluczowych elementów Strategii Rozwoju Województwa Mazowieckiego. Efekty podjętych działań wpłynęły bezpośrednio na poprawę komunikacji we wszystkich gminach zlokalizowanych w południowo-zachodnim paśmie aglomeracji warszawskiej, przez które przebiega linia WKD – poprzez wzrost komfortu podróży i poczucia bezpieczeństwa. Systematycznie zwiększa się spójność gospodarcza, społeczna i przestrzenna poszczególnych jednostek osadniczych w obrębie tego obszaru oraz w szerszej skali – względem centralnego ośrodka aglomeracji, m.st. Warszawy. Wymienione rezultaty przyczyniają się do poprawy konkurencyjności Województwa Mazowieckiego.
W dniu 1 lipca 2016 roku Marszałek Województwa Mazowieckiego za wybitne zasługi oraz całokształt działań na rzecz Województwa Mazowieckiego przyznał spółce pamiątkowy medal „Pro Mazovia”.
W perspektywie finansowej 2014-2020 Spółka zamierza podjąć realizację przedsięwzięcia inwestycyjnego zakładającego zwiększenie przepustowości jednotorowego obecnie szlaku pomiędzy Podkową Leśną i Grodziskiem Mazowieckim. Wśród możliwych wariantów najistotniejszym z punktu widzenia Warszawskiej Kolei Dojazdowej jest budowa drugiego toru na całej długości tego szlaku.
>> Zobacz artykuł na temat planów rozwojowych WKD w najbliższych latach
